اختلال سلوک ( CD ) چه نوع اختلالی است ؟
اختلال سلوک چیست؟
اکثر مشکلات والدین با فرزندان خود، به دلیل مشکلات رفتاری کودکان و ناتوانی والدین در کنترل آنها است.
اگرچه سرپیچی از دستورات والدین و استقلال طلبی، مشکلات رفتاری و اذیت کردن دیگران تا حدی جزو دوره عادی رشد کودکان و نوجوانان محسوب میشود
اما تشدید این رفتارها و افراطی شدن آنها میتواند یک هشدار خطرناک برای والدین باشد.
یکی از مهمترین اختلالات رفتاری، اختلال سلوک است. درمان اختلال سلوک تربیت صحیح و همکاری بالای والدین را میطلبد.
ویژگیهای بالینی
علائم اختلال یک شبه ظاهر نمیشوند بلکه بسیاری از علائم آن در طول زمان شکل گرفتهاند و به الگوی مستمر نقض حقوق دیگران میانجامند.
سن متوسط شروع اختلال سلوک در پسرها پایینتر از دختران است.
پسرها اکثراً در فاصله سنی ۱۰ تا ۱۲ سالگی میتوانند دچار این اختلال شوند
در حالیکه دخترها قبل از اینکه دارای این ملاکها شوند به سن ۱۴ تا ۱۶ سالگی رسیدهاند.
افراد پرخاشگر دچار اختلال سلوک به ویژه در موقعیتهای مبهم بهطور مکرر مقاصد دیگران را خصمانه تر و تهدید کننده تر از آنچه که هست،
برداشت میکنند در نتیجه با پرخاشگری پاسخ میدهند و پرخاشگری خود را موجه و منطقی میدانند.
رفتار پرخاشگرانه ضداجتماعی ممکن است به صورت قلدری، پرخاشگری جسمی و رفتار بی رحمانه نسبت به همسالان تظاهر کند.
چنین کودکانی ممکن است متخاصم، بددهن، گستاخ و نافرمان بوده و نسبت به بزرگترها منفی کاری نشان دهند.
دروغ گویی مستمر، فرار مستمر از مدرسه و خرابکاری شایع است.
در موارد شدید خرابکاری، دزدی و خشونت جسمی نیز دیده میشود.
افکار و ژستهای خودکشی در آن دسته از کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال سلوک که در تعارض با همسالان،
اعضای خانواده و قانون هستند و قادر به حل مسئله نیستند، شایع است.
برخی کودکان که رفتارهای پرخاشگرانه دارند قادر به ایجاد دلبستگی اجتماعی نیستند که این ناتوانی به صورت اشکال در روابط با همسالان تظاهر میکند.
این افراد برای این احساسات و امیال و رفاه دیگران اهمیتی قائل نیستند.
ADHD و اختلال نافرمانی مقابله جویانه هر دو در افراد دچار اختلال سلوک شایع هستند و این هم ابتلایی پیشبینی کننده پیامدهای بدتری است.
کودکانی که علائم را در سنین پایینتر بروز میدهند، تعداد بیشتری از علائم را دارند و این علائم را با شدت بیشتری بروز میدهند، بدترین پیش آگهی را دارند.
علل ابتلا به اختلال سلوک
علل اختلال سلوک را میتوان به دو دسته عوامل بیولوژیکی و عوامل روانی – اجتماعی تقسیم بندی کرد. این عوامل به شرح زیر هستند:
عوامل بیولوژیک
ژنتیک: به نظر میآید یک عامل ژنتیک در اختلال سلوک نقش دارد و پرخاشگری و خشونت نیز عنصر ژنتیکی داشته باشند.
عوامل پیش از تولد: در دوران بارداری، عواملی از جمله مصرف سیگار و الکل مادر حامله، سوء تغذیه در طول بارداری و بعد از زایمان میتوانند در ابتلا به اختلال سلوک نقش داشته باشند.
برای پیشگیری از این اختلال مطالعه مقاله بایدها و نبایدهای دوران بارداری میتواند مفید باشد.
عوامل روانی-اجتماعی
محیط خانوادگی: یکی از مهمترین عوامل، محیط خانوادگی است. بد رفتاری با کودک، خشونت،
محیطهای خانوادگی بهم ریخته و پر از استرس، بیکاری والدین، ابتلا یکی از والدین به اختلال ضد اجتماعی همگی فاکتورهایی هستند
که فرد را نسبت به این اختلال مستعد میکنند.
تاثیر دوستان و رسانهها: اکثر کودکان به این علت رفتارهای پرخاشگرانه انجام میدهند که تحت تاثیر رفتارهای خشونت آمیز رسانههای عمومی
یا دوستان و همسالان خود هستند.
عوامل اجتماعی – اقتصادی: رفتارهای خشنوت آمیز با فقر، پایین بودن طبقه اجتماعی اقتصادی، عدم موفقیت تحصیلی مرتبط است.
اگرچه این عوامل ممکن است در پی ابتلا فرد به این اختلال نیز به وجود بیاید.
سیر اختلال سلوک
در الگوهای رفتار ضد اجتماعی و پرخاشگری ، برخی قوائین مبنی بر انتقال بین نسلی وجود دارد.
در واقع شاید مشکل سازترین خصوصیت اختلال سلوک ، ثبات آن در طول زمان است.
شروع زودرس اختلال سلوک در کودک ، با پرخاشگری بعدی ، رفتار ضد اجتماعی و دیگر مشکلات بزرگسالی را رابطه دارد.
گر چه عوامل بسیاری ، رابطه مشکلات سلوک کودکان و رفتار اجتماعی بزرگسالان را متاثر میسازند. وجود اختلال سلوک در کودکی ،
اطلاعات پیش بینی کننده برای انواع وسیعی از مشکلات سازگاری بعدی از منجمله فعالیتهای ضد اجتماعی ، سوء مصرف الکل و مواد است.
شناسایی مکانزیمهایی که این مسیرها را توجیه میکنند، چالش عمدهای در این حوزه است.
درمان اختلال سلوک
تعارض خانوادگی و مهارتهای ضعیف والدین ، مشخصه روابط خانوادگی کودکان مبتلا به اختلال سلوک است.
خود کودکان نیز مشکلات شناختی و رفتاری ظاهر میسازند. این ویژگیها حاکی از چند رویکرد احتمالی در درمان این کودکان است.
و بررسیهای اخیر ، حاکی از آن بوده است که درمان برای کودکان
که در حال ظاهر ساختن اختلالات سلوک هستند میتواند سودمند باشد.
آموزش والدین رویکرد دیگری است که غالبا برای مطالعه و کاربرد درمانی برای این اختلال بکار رفته است.
در درمان خانوادگی عملگرا ، مهارتهای کنترل کودکان مستقیما به والدین آموخته میشود.
این درمانها هدفشان معطوف به از بین بردن تعاملات خانوادگی قهر آمیز همراه با رفتار ضد اجتماعی است.
چه آینده ای در انتظار مبتلایان به اختلال سلوک است؟
اگر اختلال سلوک تحت درمان قرار نگیرد، میتواند منجر به مشکلات اساسی و حتی اتفاقات ناگوار در زندگی فرد شود.
پیامدهای اختلال در بزرگسالی فرد بسته به شدت علائم و عوامل خانوادگی و اجتماعی میتواند متفاوت باشد.
مشکلات سلوک میتواند با رفتارهای بزهکارانه، زندان رفتنهای پیاپی،
مشکلات روانپزشکی و حتی آسیبهای جسمانی و مشکلات اجتماعی مانند از بین رفتن روابط با دیگران و منزوی شدن همراه باشد.